Opknapper.
Op een herfstachtige avond viel mijn oog op Marktplaats op een zgn. “Soldatenkris”; regelmatig komen ze voor: Deze eerste soort toeristenkris, in de jaren 50 vanuit Nederlands Indië naar Nederland gebracht, veelal door KNIL militairen. In een geheel houten bekleding waarbij de waranka afgebeeld is als een leeuw, en een figuratieve greep en mendak in één . Het snijwerk is meestal niet hoogstaand, en uit een goedkope houtsoort vervaardigd.
Meestal zijn de klingen recht en eenvoudig. Alhoewel vaak een oude kling (al dan niet met pamor) , meestal verwaarloosd of geen hoge kwaliteit.
Dit was een keris luk, op de foto zat de kris in de waranka, de gandar los erbij. Ik telde 11 bochten, de basis van de keris was op de foto niet zien.
Ik besloot het erop te wagen. Een bod en afspraak waren snel gemaakt. De andere dag ging ik direct na het werk naar de afspraak. Vriendelijk werd ik ontvangen door de heer des huizes en zijn vrouw. Op de glazen tafel van het moderne interieur lag de keris. Hij was wel een stuk groter dan dat ik verwacht had, en voldeed meer aan een Balinees formaat dan een gemiddelde Javaan. Ik bekeek de keris...een forse kling, en onder een dikke roest ontwaarde ik toch wat pamor. Dit werd een uitdaging.
Mijn idee over de herkomst van de kris was gegrond, Een oude oom had tijdens zijn militaire tijd in de KNIL de kris meegenomen uit Indonesië. Op de vraag of men wellicht iets over de plaats of streek wist waar de Oom de kris vandaan had , moest men ontkennend antwoorden. “Maar gekocht, nee gekocht is de keris niet zijn...volgen oom geroofd ergens uit een dorp op Java”. De vrouw des huizes beaamde dit: “ onze jongens waren niet van die lieverdjes !”
De oom had de kris jarenlang aan de muur hangen (het metalen draadje zat er nog aan),Meer kon men ook niet vertellen. De oom was helaas recent overleden, dus daar kon niets meer aan gevraagd worden. De ge-erfde kris had voor de verkoper geen betekenis, en in het moderne interieur stond het ook al niet.
De koop werd gesloten en in een krantje ging de kris mee.
Soort: Kris Madura
herkomst: Oost Java / Madura
dapur: 11 luk
pamor: beras wutah
tangguh: 18e eeuw
waranka: gayaman Madura hout, leeuwenfiguur
mendak: n.t.v. (één met de greep)
pendok: n.v.t.
ukiran: Madura snijwerk, hout figuratief
lengte totaal: 60 cm
lengte kling: 41 cm.